İş etiği, iş yapma biçimini yöneten etik ilkelerle ilgilenen bir etiğin dalıdır. İşletmelerin ahlaki olmak için iyi mi karar almaları ve davranmaları gerektiğiyle ilgilenir.
II. İş etiği nelerdir?
İş etiği, iş yapma biçimini yönlendiren bir takım etik ilkedir. Bu ilkeler, işletmelerin adil, dürüst ve dürüst bir halde hareket etmesi gerektiği fikrine dayanır.
III. İş etiği niçin önemlidir?
İş etiği önemlidir şu sebeple işletmelerin topluluğun tamamına yararlı olacak halde etkinlik göstermesini sağlamaya destek sunar. İşletmeler ahlaki davrandıklarında, etraf, iktisat ve mensuplarının ve müşterilerinin yaşamları üstünde pozitif bir tesir yaratma olasılıkları daha yüksektir.
IV. İş etiğinin değişik türleri
İş etiğinin birçok değişik türü vardır sadece en yaygın olanlarından bazıları şunlardır:
Bireysel ahlaki. Bu, bireysel çalışanların davranışlarını yönlendiren ahlaki ilkeleri anlatım eder.
Kurumsal ahlaki. Bu, bir firmanın tüm olarak davranışlarını yönlendiren ahlaki ilkeleri anlatım eder.
Sanayi etiği. Bu, muayyen bir endüstrinin davranışını yönlendiren ahlaki ilkeleri anlatım eder.
V. Etik liderliğin önemi
Etik liderlik, bir işletmede ahlaki bir kültür yaratmak için eğer olmazsa olmazdır. Etik liderler, organizasyonun geri kalanı için tonu belirler ve ahlaki davranışın ödüllendirilmesini ve ahlaki olmayan davranışın cezalandırılmasını sağlamaya destek sunar.
VI. Etik bir işyeri kültürü iyi mi yaratılır?
İşletmelerin ahlaki bir işyeri kültürü yaratmak için yapabileceği birçok şey vardır, bunlardan bazıları şunlardır:
Etik kuralları kurmak. Bu, çalışanların davranışlarını yönlendiren yazılı ilkeler kümesidir.
Etik davranışı teşvik etmek. Bu, öğrenim, ödüller ve öteki pozitif pekiştirmeler yöntemiyle yapılabilir.
Mensupları davranışlarından görevli tutmak. Bu, çalışanların ahlaki olmayan davranışları için cezalandırılmasını ve ahlaki davranışları için ödüllendirilmesini sağlamak anlama gelir.
VII. Etik ikilemlerle iyi mi başa çıkılır?
Etik ikilemler, net bir doğru yahut yanlış cevabın olmadığı durumlardır. Etik bir ikilemle yüz yüze kaldığınızda, konum ile alakalı dikkatlice düşünmek ve eylemlerinizin ihtimaller içinde bütün neticelerini göz önünde bulundurmak için vakit ayırmanız önemlidir.
VIII. Etik olmayan davranışın neticeleri
Etik olmayan davranışlar işletmeler için bir takım negatif sonuca yol açabilir, bunlardan bazıları şunlardır:
Firmanın itibarına zarar. Bir firma ahlaki olmayan davranışlarda bulunurken yakalandığında, müşteriler, yatırımcılar ve öteki paydaşlar nezdinde itibarına zarar verebilir.
Satın alan ve iş ortaklarının kaybı. Müşteriler ve iş ortaklarının ahlaki dışı davranılmış olduğu malum şirketlerle iş yapma olasılıkları daha düşüktür.
Devlet para cezaları ve yaptırımları. Etik olmayan davranışlarda bulunan firmalar devlet tarafınca para cezasına çarptırılabilir yahut cezalandırılabilir.
Yasal repertuvar. Etik olmayan davranışlarda bulunan firmalar, eylemlerinden ötürü yasal olarak görevli tutulabilir.
IX. İş etiğine ait kaynaklar
İş etiği ile alakalı daha çok data edinmek isteyen işletmeler için oldukca sayıda kaynak mevcuttur, bunlardan bazıları şunlardır:
Etik Kaynak Merkezi. Etik Kaynak Merkezi, iş etiği hikayesinde kaynaklar ve eğitimler elde eden kar amacı gütmeyen bir kuruluştur.
İş Etiği Enstitüsü. İş Etiği Enstitüsü, ahlaki iş uygulamalarını teşvik eden küresel bir organizasyondur.
İş Etiği Derneği. İş Etiği Derneği, iş etiği profesyonelleri için ağ kurma ve öğrenim fırsatları elde eden ustalaşmış bir organizasyondur.
Tipik Mevzular
S: İş etiği ile kurumsal toplumsal repertuvar arasındaki ayrım nelerdir?
İş etiği, iş yapma biçimini yöneten etik ilkelerle ilgilenen bir etiğin dalıdır. Kurumsal toplumsal repertuvar, işletmelerin topluma karşı haiz olduğu sorumluluğu anlatım eden bir kavramdır. İş etiği, işletmelerin uyması ihtiyaç duyulan ahlaki ilkelerle ilgilenirken, kurumsal toplumsal repertuvar, işletmelerin topluluk üstünde haiz olması ihtiyaç duyulan pozitif etkiyle ilgilenir.
S: Etik iş uygulamalarına dair birtakım örnekler nedir?
Birtakım örnekler
| Hususiyet | Yanıt |
|---|---|
| İş ahlakı | İş hayatında ahlaki davranışı yönlendiren ilkeler ve değerler |
| Etik | Bir bireyi yahut grubu yöneten huy kuralları |
| Yenilik | Yeni fikirlerin, mamüllerin yahut süreçlerin tanıtılması |
| Bütünlük | Dürüst olma ve kuvvetli etik ilkelere haiz olma niteliği |
| Öykü | Bir olayın yahut vakalar dizisinin anlatımı |
II. İş etiği nelerdir?
İş etiği, iş uygulamalarıyla ilişkili etik ilkeler ve değerlerin incelenmesidir. İş kararlarının ahlaki tesirleri ve işletmelerin adil, dürüst ve görevli bir halde etkinlik gösterebilme biçimleriyle ilgilenir.
İş etiği önemlidir şu sebeple işletmelerin topluluğun değerleriyle tutarlı bir halde etkinlik göstermesini sağlamaya destek sunar. Ek olarak çalışanlar, müşteriler ve etraf benzer biçimde paydaşların çıkarlarını korumaya destek sunar.
İş etiğinin muhtelif türleri vardır, bunlardan bazıları şunlardır:
- Bireysel ahlaki: İşyerinde bireysel davranışları yönlendiren ahlaki ilkeler ve değerler
- Örgütsel ahlaki: Bir örgütün tüm olarak davranışlarını yönlendiren ahlaki ilkeler ve değerler
- Mesleki ahlaki: İşyerinde profesyonellerin davranışlarını yönlendiren ahlaki ilkeler ve değerler
Son yıllarda işletmeler kamuoyunun giderek daha çok incelemesine maruz kaldıkça iş etiğinin önemi artmaktadır. Bunun sebebi, aşağıdakiler de dahil olmak suretiyle bir takım faktördür:
- İşletmelerin giderek küreselleşmesi, işletmelerin değişik kültürlerin değerleriyle ahenkli bir halde etkinlik göstermesini zorlaştırdı
- İşletmelerin giderek karmaşıklaşması, işletmelerin ahlaki kararlar almasını daha da zorlaştırdı
- İşletmelerin topluluk üstünde yaratabileceği negatif etkiye ait farkındalığın artması, işletmelerin görevli bir halde etkinlik göstermesini daha da mühim hale getirdi
Bu faktörlerin bir kararı olarak, işletmeler ahlaki uygulamalarından giderek daha çok görevli tutulmaktadır. Bu, iş davranışlarını yöneten yasa ve yönetmeliklerin sayısının artmasında ve işletmelere karşı ahlaki olmayan davranışlar sebebiyle oluşturulan dava sayısının artmasında yansıtılmaktadır.
İş etiği, bütün işletmelerin bilincinde olması ihtiyaç duyulan mühim bir mevzudur. İşletmeler, kararlarının ahlaki etkilerini anlayarak, adil, dürüst ve görevli bir halde etkinlik gösterdiklerinden güvenli olabilirler.
III. İş etiği niçin önemlidir?
İş etiği önemlidir şu sebeple işletmelerin adil ve ahlaki bir halde etkinlik göstermesini sağlamaya destek sunar. Bu, aşağıdakiler de dahil olmak suretiyle bir takım nedenden ötürü önemlidir:
- Tüketicilerin işletmeler tarafınca kötüye kullanma edilmesini önlemeye destek sunar.
- İşletmeler ile müşterileri içinde emniyet oluşmasına destek sunar.
- Daha sürdürülebilir ve müreffeh bir topluluk yaratılmasına destek sunar.
İşletmeler ahlaki bir halde etkinlik gösterdiğinde, uzun solukta başarıya ulaşmış olma olasılıkları daha yüksektir. Bunun sebebi, müşterilerin ahlaki davrandıklarını bildikleri şirketlere güvenme ve onlarla iş yapma olasılıklarının daha yüksek olmasıdır. Ek olarak, ahlaki bir halde etkinlik yayınlayan işletmelerin, köşe kesme yahut ahlaki olmayan uygulamalara girme ihtiyaçıyla kısıtlanmadıkları için yenilikçi ve yaratıcı olma olasılıkları daha yüksektir.
Genel hatlarıyla, adil, sürdürülebilir ve müreffeh bir topluluk yaratmak için iş etiği esastır. Etik bir halde etkinlik göstererek, işletmeler dünyayı daha iyi bir yer haline getirmeye destek olabilir.
IV. İş etiğinin değişik türleri
İş etiğinin birçok değişik türü vardır sadece en yaygın olanlarından bazıları şunlardır:
- Deontolojik ahlaki. Bu tür ahlaki, neticelerinden bağımsız olarak bir eylemin doğruluğuna yahut yanlışlığına odaklanır.
- Teleolojik ahlaki. Bu tür ahlaki, eylemin kendisinden ziyade, eylemin sonuçlarına odaklanır.
- Fazilet etiği. Bu tür ahlaki, dürüstlük, bütünlük ve hakkaniyet benzer biçimde iyi karakter özelliklerinin geliştirilmesine odaklanır.
- Sosyal kontrat etiği. Bu tür ahlaki, insanların bir topluluğun üyeleri olarak birbirlerine karşı haiz oldukları yükümlülüklere odaklanır.
Bu ahlaki türlerinin her birinin kendine has kuvvetli ve cılız yönleri vardır ve iş etiğine yaklaşmanın tek bir doğru yolu yoktur. Muayyen bir işletme için en iyi yaklaşım, onun benzersiz koşullarına bağlı olacaktır.
V. Etik liderliğin önemi
Etik liderlik, pozitif ve üretken bir emek verme ortamı yaratmak için eğer olmazsa olmazdır. Liderler ahlaki davrandıklarında, mensupları için iyi bir misal teşkil ederler ve emniyet ve hürmet kültürü yaratırlar. Bu, çalışanların moralinin, üretkenliğinin ve inovasyonunun artmasına yol açabilir.
Etik liderler ek olarak daha iyi kararlar alırlar. Eylemlerinin uzun vadeli neticelerini düşünme ve mensuplarının, şirketlerinin ve topluluğun en iyi çıkarları doğrultusunda kararlar alma olasılıkları daha yüksektir.
Günümüz iş dünyasında ahlaki liderlik her zamankinden daha önemlidir. İşletmelerin medya ve halk tarafınca daha çok incelenmesiyle, ahlaki olarak görülen şirketlerin başarıya ulaşmış olma olasılığı daha yüksektir.
Etik liderliğin birtakım yararları şunlardır:
- Artan çalışan morali
- Artan bereketlilik
- Artan inovasyon
- Daha iyi karar alma
- Daha çok amme itimatı
- Artan karlılık
Başarı göstermiş bir önder olmak istiyorsanız, ahlaki davranışa kuvvetli bir bağlılık geliştirmek ve sürdürmek esastır. Bunu yaparak, çalışanlarınız için iyi bir misal teşkil edecek, pozitif bir emek verme ortamı yaratacak ve daha iyi kararlar alacaksınız.
6. Etik olmayan davranışların neticeleri
Etik olmayan davranışlar bireyler ve kuruluşlar için bir takım negatif sonuca yol açabilir, bunlardan bazıları şunlardır:
- Emniyet kaybı
- İtibarın zedelenmesi
- Yasal repertuvar
- Mali kayıplar
- Azaltılmış bereketlilik
- Artan ciro
- Topluluk üstünde negatif tesir
Etik olmayan davranışın bireyler ve kuruluşlar üstünde pozitif bir etkiye haiz olabileceğini belirtmek önemlidir. Örnek olarak, ahlaki olmayan huy ara ara yeniliğe ve yaratıcılığa yol açabilir. Sadece, ahlaki olmayan davranışın negatif neticeleri çoğu zaman pozitif neticelerinden daha ağır döner.
İşletmelerin ahlaki olmayan huy riskini en aza indirmek için bir ahlaki kültürü oluşturması önemlidir. Bu şöyle yapılabilir:
- Mensupları ahlaki olmayan davranışları bildirmeye teşvik etmek
- Etik hikayesinde öğrenim verilmesi
- Etik hikayesinde net politikalar ve prosedürler kurmak
- Üst seviye yönetimin iyi bir misal teşkil etmesini sağlamak
İşletmeler bu adımları atarak ahlaki olmayan davranışların negatif neticelerinden kendilerini koruyacak bir ahlaki kültürü yaratmaya destek olabilirler.
VII. Etik ikilemlerle iyi mi başa çıkılır?
Etik ikilemler, net bir doğru yahut yanlış cevabın olmadığı durumlardır. Bunlarda gezinmek zor olabilir, sadece daima seçenekler bulunduğunu ve kolay bulunmadığınız bir karar vermemeniz icap ettiğini anımsamak önemlidir.
İşte ahlaki ikilemlerle başa çıkmak için birtakım ipuçları:
- İlgili ahlaki sorunları tanımlayın.
- Bütün alakalı detayları toplayın.
- Kararınızın ihtimaller içinde neticelerini düşünün.
- Öneri için başkalarına danışın.
- Yaşayabileceğiniz bir karar verin.
Ek olarak ahlaki ikilemlerin daima siyah ve beyaz olmadığını anımsamak önemlidir. Muhteşem bir çözüm olmayabilir, sadece tekrar de ahlaki ve dahil olan her insanın çıkarına olan bir karar verebilirsiniz.
İşyerinde karşılaşabileceğiniz ahlaki ikilemlere dair birtakım örnekler şunlardır:
- Bir müşteriye bir ürünün kalitesi ile alakalı gerçek dışı söylemeniz isteniyor.
- Sizden mali kayıtları tahrif etmeniz isteniyor.
- Bir iş arkadaşınıza karşı ayrımcılık yapmanız isteniyor.
Etik bir ikilemle karşı karşıyaysanız, seçeneklerinizin bulunduğunu hatırlamanız önemlidir. Kolay bulunmadığınız bir karar vermek zorunda değilsiniz. Devamlı öneri almak için başkalarına danışabilirsiniz ve ahlaki olmadığını düşünüyorsanız karar vermeyi daima reddedebilirsiniz.
Etik olmayan davranışların neticeleri
Etik olmayan davranışlar bireyler, örgütler ve topluluğun hepsi açısından pek oldukca negatif sonuca yol açabilir.
Bireyler açısından ahlaki olmayan davranışlar şunlara yol açabilir:
- Meslektaşlar, müşteriler ve danışanlardan gelen emniyet ve saygının kaybı
- İtibarlarına ve kariyer beklentilerine zarar verilmesi
- Hukuki ve mali cezalar
- Artan stres ve endişe
Kuruluşlar için ahlaki olmayan davranışlar şunlara yol açabilir:
- Satın alan ve danışan kaybı
- İtibarlarına ve marka imajlarına zarar verilmesi
- Hukuki ve mali cezalar
- Artan maliyetler
- Azaltılmış bereketlilik
Topluluğun hepsi için ahlaki olmayan davranışlar şunlara yol açabilir:
- Artan kabahat ve yolsuzluk
- Kurumlara ve hükümetlere emniyet kaybı
- Çevreye verilen zarar
- Azalmış ekonomik gelişme
Etik olmayan davranışların daima kasıtlı olmadığını anımsamak önemlidir. Ara ara insanoğlu yanlışlar yapar yahut ondan sonra pişman olacakları halde davranırlar. Sadece, eylemlerimizin sorumluluğunu almak ve hatalarımızdan ders çıkarmak önemlidir.
İşyerinizde ahlaki olmayan davranışlar hikayesinde endişeleriniz var ise yapabileceğiniz birkaç şey var:
- Endişeleriniz ile alakalı yöneticiniz yahut amirinizle konuşun.
- Etik olmayan davranışları alakalı makamlara bildirin.
- İşyerinizde ahlaki davranışları teşvik etme çabalarına katılın.
- Siz de ahlaki davranarak iyi bir misal olun.
Beraber emek harcayarak daha ahlaki bir dünya yaratabiliriz.
IX. İş etiğine ait kaynaklar
İş etiği ile alakalı daha çok data edinmek için kullanabileceğiniz birtakım kaynaklar şunlardır:
Ek olarak internette “iş etiği” araması yaparak iş etiği hikayesinde yararlı bilgilere ulaşabilirsiniz.
S: İş etiği nelerdir?
A: İş etiği, işletmeyle alakalı etik ilkeler ve değerlerin incelenmesidir. İşletmelerin ahlaki olmak için iyi mi karar almaları ve davranmaları gerektiğiyle ilgilenir.
S: İş etiği niçin önemlidir?
A: İş etiği önemlidir şu sebeple işletmelerin müşteriler, çalışanlar ve yatırımcılar benzer biçimde paydaşlarıyla emniyet oluşturmasına destek sunar. Ek olarak işletmelerin yasal sorunlardan kaçınmasına ve düzenlemelere uymasına destek sunar.
S: İş etiğinin değişik türleri nedir?
A: İş etiğinin birçok değişik türü vardır, sadece en yaygın olanlarından bazıları şunlardır:
- Bireysel ahlaki
- Kurumsal ahlaki
- Mesleki ahlaki
- Toplumsal ahlaki
0 Yorum