II. Astrofizik
III. Astrofiziğin Dalları
IV. Astrofizik Şekilleri
V. Astronomik Nesneler
VI. Kainat
VII. Kozmoloji
VIII. Karanlık Madde ve Karanlık Enerji
IX. Astrofiziğin Geleceği
Genel Sorular
| Hususiyet | Tarif |
|---|---|
| Astrofizik | Gök cisimlerinin fizyolojik özelliklerinin incelenmesi |
| Astronomi | Evrenin ve içinde olanların incelenmesi |
| Kozmoloji | Evrenin kökeni, evrimi ve yapısının incelenmesi |
| Derin feza | Güneş sisteminin ötesindeki feza bölgesi |
| Feza keşfi | Uzayın keşfi |
II. Astrofizik
Astrofizik, yıldızlar, gezegenler, galaksiler ve yıldızlararası ortamlar dahil olmak suretiyle gök cisimlerinin fizyolojik özelliklerinin incelenmesidir. Astronomik fenomenleri açıklamak için fizyolojik prensipleri kullanan bir astronomi dalıdır.
Astrofiziğin zamanı, gece gökyüzünün dizgesel gözlemlerini ilk meydana getiren antik Yunanlılara kadar uzanır. 16. yüzyılda Nicolaus Copernicus, Dünya’nın Güneş çevresinde döndüğünü öne sürdü ve 17. yüzyılda Galileo Galilei, Jüpiter’in uydularını ve Venüs’ün evrelerini gözlemlemek için bir teleskop kullandı.
18. yüzyılda Sir Isaac Newton, çağıl astrofiziğin temellerini atan hareket yasalarını ve evrensel çekimi geliştirdi. 19. yüzyılda gökbilimciler Güneş’ten başka yıldızların varlığını keşfetti ve 20. yüzyılın başlarında Albert Einstein, yer çekimi anlayışımızı kökten değiştiren genel görelilik teorisini geliştirdi.
Günümüzde astrofizik gelişen bir inceleme alanıdır ve gökbilimciler evreni benzeri görülmemiş bir ayrıntıyla incelemek için son teknolojiyi kullanmaktadır. Yıldızların ve galaksilerin oluşumunu ve evrimini, karanlık madde ve karanlık enerjinin doğasını ve öteki gezegenlerde hayat olasılığını araştırmaktadırlar.
III. Astrofiziğin Dalları
Astrofizik geniş bir emek verme alanıdır ve birçok değişik dala ayrılabilir. Astrofiziğin en mühim dallarından bazıları şunlardır:
- Star astrofiziği
- Galaktik astrofizik
- Kozmolojik astrofizik
- Gezegensel astrofizik
- Galaksi dışı astrofizik
Astrofiziğin bu dallarının her biri evrenin değişik bir yönüyle ilgilenir. Mesela, star astrofiziği yıldızların incelenmesiyle ilgilenirken, galaktik astrofizik galaksilerin incelenmesiyle ilgilenir. Kozmolojik astrofizik evrenin bir tüm olarak incelenmesiyle ilgilenirken, gezegensel astrofizik gezegenlerin incelenmesiyle ilgilenir. Galaksi dışı astrofizik ise galaksimizin dışındaki nesnelerin incelenmesiyle ilgilenir.
Astrofizik hızla büyüyen bir alandır ve devamlı olarak yeni keşifler yapılmaktadır. Kainat anlayışımız büyümeye devam ettikçe, astrofizik anlayışımız da büyüyor.
IV. Astrofizik Şekilleri
Astrofizikçiler evreni incelemek için muhtelif yöntemler kullanırlar, bunlar içinde şunlar yer alır:
- Gözlemsel astronomi: Bu, astronomik nesneleri gözlemlemek için teleskop ve öteki araçların kullanılmasını ihtiva eder.
- Kuramsal astrofizik: Evrenin matematiksel modellerinin geliştirilmesi ve kontrol edilmesini ihtiva eder.
- Hesaplamalı astrofizik: Bu, astronomik nesnelerin davranışlarını simüle etmek için bilgisayarların kullanılmasını ihtiva eder.
Gözlemsel astronomi, astrofiziğin en eski ve en temel yöntemidir. Astronomik nesneleri gözlemlemek için teleskoplar ve öteki araçların kullanılmasını ihtiva eder. Teleskoplar, gökbilimcilerin çıplak gözle görülemeyecek kadar uzaktaki nesneleri görmelerini sağlar. Ek olarak, gökbilimcilerin büyütme olmadan görülemeyecek kadar sönük nesneleri görmelerini sağlar. Gözlemsel astronomide kullanılan öteki araçlar içinde, astronomik nesnelerin yaymış olduğu ışığı ölçmek için kullanılan spektroskoplar ve astronomik nesnelerin yaymış olduğu radyo dalgalarını saptamak için kullanılan radyo teleskopları bulunur.
Kuramsal astrofizik, evrenin matematiksel modellerini geliştirmeyi ve kontrol etmeyi içeren bir astrofizik dalıdır. Bu modeller, astronomik nesnelerin davranışlarını açıklamak ve gelecekte iyi mi evrimleşecekleri ile alakalı tahminlerde bulunmak için kullanılır. Kuramsal astrofizik, astronomların evreni daha derin bir düzeyde anlamalarına imkan tanımış olduğu için astrofiziğin çok büyük bir dalıdır.
Hesaplamalı astrofizik, astronomik nesnelerin davranışlarını simüle etmek için bilgisayarların kullanıldığı bir astrofizik dalıdır. Bu simülasyonlar, kuramsal modelleri kontrol etmek ve astronomik nesnelerin gelecekte iyi mi evrimleşeceği ile alakalı tahminlerde bulunmak için kullanılır. Hesaplamalı astrofizik, astronomların gözlemsel astronomi kullanarak incelenmesi fazlaca zor yahut pahalı olan nesneleri incelemelerine imkan tanımış olduğu için astrofiziğin çok büyük bir dalıdır.
V. Astronomik Nesneler
Astronomik nesneler uzayda mevcud fizyolojik varlıklardır. Bunlar yıldızlar, gezegenler, aylar, asteroitler, kuyruklu yıldızlar, bulutsular, galaksiler ve kara delikler olabilir. Astronomik nesneler, teleskoplar ve öteki araçlar kullanılarak gökbilimciler tarafınca incelenir.
Yıldızlar en yaygın gök cismi türüdür. Fer ve sıcaklık yürüyerek büyük, sıcak gaz toplarıdır. Yıldızlar, Dünya’daki bütün hayat için enerji deposudur. Gezegenler, yıldızların çevresinde dönen daha minik, daha soğuk nesnelerdir. Çoğu zaman kayalık yahut gazlıdırlar ve bazılarının yüzeylerinde sıvı su olabilir. Uydular, gezegenlerin çevresinde dönen naturel uydulardır. Çoğu zaman kaya ve buzdan oluşurlar ve bazılarının atmosferleri olabilir. Asteroitler, Güneş’in çevresinde dönen minik, kayalık nesnelerdir. Çoğu zaman Mars ve Jüpiter arasındaki asteroit kuşağında bulunurlar. Kuyruklu yıldızlar, Güneş’in çevresinde dönen minik, buzlu nesnelerdir. Gaz ve tozdan oluşan uzun kuyrukları vardır. Bulutsular, uzayda bulunan gaz ve toz bulutlarıdır. Yıldızların doğum yeridirler. Galaksiler, büyük star, gaz ve toz koleksiyonlarıdır. Yerçekimi tarafınca bir arada tutulurlar. Kara delikler, yerçekiminin o denli kuvvetli olduğu, hiç bir şeyin, hatta ışığın bile kaçamadığı feza bölgeleridir.
Astronomik nesneler büyüleyici ve gizemlidir. Evrenin enginliğini ve güzelliğini hatırlatır. Ek olarak evrendeki yerimiz ile alakalı bir informasyon deposudur.
VI. Kainat
Kainat, en minik atom altı parçacıklardan en büyük galaksilere kadar mevcud her şeydir. Ortalama 13,8 milyar yaşlarında olduğu ve trilyonlarca star ihtiva ettiği tahmin edilmektedir. Kainat genişliyor ve balans noktasına ulaşana kadar genişlemeye devam edeceğine inanılıyor.
Kainat iki ana parçaya ayrılır: gözlemlenebilir kainat ve gözlemlenemeyen kainat. Gözlemlenebilir kainat, evrenin Dünya’dan görebildiğimiz kısmıdır. Çapı ortalama 93 milyar fer yılıdır. Gözlemlenemeyen kainat, evrenin Dünya’dan göremediğimiz kısmıdır. Gözlemlenebilir evrenden fazlaca daha büyük olduğuna inanılmaktadır.
Kainat, yıldızlar, gezegenler, uydular, asteroitler, kuyrukluyıldızlar ve kara delikler dahil olmak suretiyle muhtelif astronomik nesnelere ev sahipliği yapar. Yıldızlar evrendeki ana enerji deposudur. Parlak bir halde yanan ve fer yürüyerek dev gibi gaz toplarıdır. Gezegenler, yıldızların çevresinde dönen daha minik nesnelerdir. Kayalık yahut gazlı olabilirler ve uyduları olabilir. Asteroitler, güneşin çevresinde dönen minik, kayalık nesnelerdir. Çoğu zaman Mars ve Jüpiter içinde bulunan asteroit kuşağında bulunurlar. Kuyrukluyıldızlar, güneşin çevresinde dönen buzlu nesnelerdir. Toz ve gazdan oluşan uzun kuyrukları vardır. Kara delikler, hiç bir şeyin, hatta ışığın bile onlardan kaçamayacağı kadar kuvvetli bir çekime haiz nesnelerdir.
VII. Kozmoloji
Kozmoloji, evrenin bir tüm olarak incelenmesidir. Evrenin kökeni, evrimi ve kaderinin incelenmesini kapsar. Kozmologlar, teleskoplar, uydular ve matematiksel modeller dahil olmak suretiyle evreni incelemek için muhtelif araçlar kullanırlar.
Kozmolojideki en mühim sorulardan biri evrenin iyi mi başladığıdır. Büyük Patlama teorisi, evrenin iyi mi başladığına dair biri olan ilmi teoridir. Büyük Patlama teorisi, evrenin ortalama 13,8 milyar sene ilkin fazlaca sıcak ve yoğun bir durumda başladığını belirtir. Kainat ondan sonra genişledi ve soğudu ve bugün gördüğümüz galaksileri ve yıldızları oluşturdu.
Kozmolojideki bir öteki mühim sual ise evrenin iyi mi son bulacağıdır. Evrenin sonu için Büyük Bozgun, Büyük Donma ve Büyük Kopma benzer biçimde bir takım ihtimaller içinde senaryo vardır. Büyük Bozgun senaristliği, evrenin nihayetinde genişlemeyi bırakıp daralmaya başlayacağını belirtir. Büyük Donma senaristliği, evrenin sonsuza kadar genişlemeye devam edeceğini sadece sıcaklığın nihayetinde mutlak sıfıra düşeceğini belirtir. Büyük Kopma senaristliği, evrenin o denli süratli genişleyeceğini ve galaksilerin parçalanacağını belirtir.
Kozmoloji, devamlı gelişen büyüleyici bir emek verme alanıdır. Yeni veriler toplandıkça, evrene dair anlayışımız devamlı değişmektedir. Kozmoloji, ilmi araştırmanın ön saflarında yer edinen bir alandır ve evrendeki yerimizi anlamamıza destek olmaktadır.
Karanlık Madde ve Karanlık Enerji
Karanlık madde ve karanlık enerji, evrendeki en esrarengiz ve büyüleyici olgulardan ikisidir. Evrendeki madde ve enerjinin çoğunluğunu oluştururlar, sadece onlar ile alakalı fazlaca azca şey biliyoruz. Karanlık madde görünmezdir ve ışıkla etkileşime girmez, bu yüzden incelenmesi fazlaca zor olsa gerek. Karanlık enerji, evrenin genişlemesinin hızlanmasına yol açan esrarengiz bir kuvvettir. Bilim adamları karanlık madde ve karanlık enerji ile alakalı daha çok şey öğrenmek için fazlaca çalışıyorlar, sadece hala öğrenecekleri fazlaca şey var.
Karanlık maddenin evrendeki maddenin ortalama %27’tepsi oluşturduğu düşünülüyor. Proton ve nötronlardan fazlaca daha ağır parçacıklardan oluştuğu düşünülüyor, sadece bu parçacıkların ne işe yaradığını bilmiyoruz. Karanlık maddenin evrenin her yerine dağılmış olduğu düşünülüyor, sadece galaksilerde ve galaksi kümelerinde daha yoğun.
Karanlık enerjinin evrendeki enerjinin ortalama %68’ini oluşturduğu düşünülüyor. Evrenin genişlemesinin hızlanmasına yol açan bir qüç olduğu düşünülüyor. Karanlık enerjinin ne işe yaradığını yahut buna neyin niçin bulunduğunu bilmiyoruz, sadece uzayın kendisinin bir özelliği olduğu düşünülüyor.
Karanlık madde ve karanlık enerji, fizikteki en mühim gizemlerden ikisidir. Bilim adamları onlar ile alakalı daha çok şey öğrenmek için fazlaca çalışıyorlar, sadece hala öğrenecekleri fazlaca şey var.
IX. Astrofiziğin Geleceği
Astrofiziğin geleceği ümit dolu. Yeni teleskoplar ve aletler inşa edilirken, gökbilimciler kainat ile alakalı yeni keşifler oluşturmaya hazırlanıyor. Astrofizikteki en coşku verici inceleme alanlarından bazıları şunlardır:
- Gezegen dışı gezegenlerin aranması
- Karanlık madde ve karanlık enerjinin incelenmesi
- Kara deliklerin keşfi
- Erken evrenin incelenmesi
Gökbilimciler bilgimizin sınırlarını zorlamaya devam ettikçe, evrendeki yerimizi daha iyi anlamamıza destek olacaklar.
S1. Astrofizik nelerdir?
A1. Astrofizik, evrenin ve içinde olanların incelenmesidir. Yıldızların, gezegenlerin, galaksilerin ve öteki astronomik nesnelerin incelenmesini ihtiva eder.
S2. Astrofiziğin değişik dalları nedir?
A2. Astrofiziğin değişik dalları şunlardır:
* Star astrofiziği: Yıldızların incelenmesi
* Gezegen astrofiziği: Gezegenlerin incelenmesi
* Galaktik astrofizik: Galaksilerin incelenmesi
* Kozmoloji: Evrenin bir tüm olarak incelenmesi
S3. Astrofizikteki son inceleme mevzuları nedir?
A3. Astrofizikteki son inceleme mevzularından bazıları şunlardır:
* Karanlık madde ve karanlık enerji arayışı
* Gezegen dışı gezegenlerin incelenmesi
* Erken evrenin incelenmesi
* Kara deliklerin incelenmesi
0 Yorum